Klapa przeciwpożarowa – jak działa i dlaczego odgrywa ważną rolę w zapewnieniu bezpiecznej ewakuacji?
Klapa przeciwpożarowa, znana również jako klapa ppoż., to nieodłączny element nowoczesnych systemów wentylacyjnych w budynkach. Jej zadaniem jest automatyczne odcięcie strefy objętej pożarem, co ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo ewakuacji ludzi.
Dobrze dobrana i sterowana klapa ppoż. może zadecydować o skuteczności całego scenariusza pożarowego.
Jak działa klapa przeciwpożarowa?
Klapy przeciwpożarowe montuje się w miejscach, gdzie kanały wentylacyjne i klimatyzacyjne przechodzą przez ściany i stropy oddzielenia przeciwpożarowego. W normalnych warunkach klapa pozostaje otwarta – to tzw. pozycja oczekiwania.
W momencie wykrycia pożaru przez czujniki lub system sygnalizacji pożarowej, centrala sterująca wysyła sygnał do klapy ppoż., która automatycznie się zamyka, uniemożliwiając rozprzestrzenienie się:
- ognia,
- dymu,
- toksycznych gazów,
- wysokiej temperatury.
Dzięki temu pozostałe strefy w budynku pozostają bezpieczne, a ewakuacja może przebiec sprawnie i bez dodatkowych zagrożeń ze strony wentylacji.
Rola centrali sterującej w pracy klap ppoż.
Każda centrala sterująca jak np. Centrala FPM+ to element bezpieczeństwa pożarowego który nadzoruje i kontroluje położenie klap przeciwpożarowych w czasie rzeczywistym. Jej zadania to m.in.:
- wysyłanie sygnału do zamknięcia klapy,
- monitorowanie pozycji przegrody (otwarta/zamknięta/pozycja przejściowa),
- wykrywanie awarii (np. zacięcia mechanicznego),
- raportowanie statusu do systemu integrującego urządzenia pożarowe SIUP
kliknij i dowiedz się więcej!
Nowoczesne centrale takie jak FPM+ są wyposażone w inteligentne algorytmy zawarte w matrycy sterowań i procedury diagnostyczne, które wspierają działania personelu technicznego oraz zespołów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i ewakuację.
Siłowniki klap przeciwpożarowych – jak działają?
Siłowniki montowane w klapach przeciwpożarowych (np. firmy Belimo) pełnią rolę wykonawczą – to one fizycznie zamykają lub otwierają przegrodę klapy. Najczęściej są to siłowniki z napinanym mechanizmem sprężynowym zasilane napięciem 24VDC lub 230VAC.
W razie braku zasilania, zgromadzona energia sprężyny zamyka klapę. Do ponownego otwarcia niezbędne jest podanie napięcia, które napina sprężynę i ustawia przegrodę w pozycji otwartej.
Monitoring i diagnostyka klap ppoż.
Aby zapewnić pełną niezawodność działania, klapa ppoż. musi być monitorowana przez tzw. krańcówki –wyłączniki krańcowe, które informują centralę o:
- pozycji otwartej,
- pozycji zamkniętej,
- stanie przejściowym (traktowanym jako potencjalna awaria).
Gdy centrala wykryje, że klapa zbyt długo znajduje się poza końcowymi pozycjami, system oznacza to jako błąd i zgłasza do obsługi technicznej – co jest kluczowe dla zapewnienia ciągłej gotowości do ewakuacji.
Jak dobrać klapę przeciwpożarową?
Przy doborze odpowiedniej klapy należy uwzględnić:
- klasę odporności ogniowej (szczelność i izolacyjność),
- dymoszczelność – ograniczenie przenikania dymu,
- kształt i rozmiar (klapy prostokątne, okrągłe, kwadratowe),
- miejsce montażu (ściana, strop, kanał).
Na rynku dostępne są zarówno klapy w standardowych wymiarach, jak i rozwiązania na indywidualne zamówienie, co pozwala dostosować instalację do każdego projektu budowlanego.
Dlaczego klapa ppoż. jest ważna dla ewakuacji?
Sprawna klapa przeciwpożarowa to nie tylko ochrona konstrukcji budynku – to przede wszystkim zwiększenie szans na bezpieczną ewakuację ludzi. Ograniczenie dostępu dymu i toksycznych gazów do dróg ewakuacyjnych to jeden z podstawowych celów nowoczesnych systemów bezpieczeństwa pożarowego.
Podsumowanie
Klapy przeciwpożarowe to niepozorne, ale kluczowe elementy każdego budynku – szczególnie w obiektach użyteczności publicznej, handlowych i przemysłowych. Odpowiednio dobrane, zintegrowane z centralą sterującą i regularnie testowane, stanowią istotne wsparcie dla skutecznej ewakuacji i minimalizacji strat w przypadku pożaru.
